Về Bắc - Làng Lập Thành (làng Man) (24/10/2011)

Rời Phú thứ đã xế chiều nhưng bố muốn tận dụng cơ hội hiếm có này để tìm về làng của ông Nội là làng Lập Thành, hay còn gọi là làng Man. 

Bố chưa đến đó bao giờ và chỉ biết là làng cũng nằm đâu đó trong huyện Vụ bản. Làng này mới thực là nguyên quán của bố, là nơi chôn nhau cắt rốn của ông Nội, nơi ông bà cố nội sinh sống trước khi vào nam. 

Thông tin bố có rất ít vì ông Nội mất sớm, bà Nội cũng không biết gì vì bà Nội sau khi vào nam mới gặp ông Nội ở suối Hùng, Tây Ninh. Còn bà Ba khi ở ngoài bắc tuy đã trưởng thành, và biết nhiều người ở làng Man nhưng chưa bao giờ đến đó. 

Ngần ngừ vì không có nhiều thì giờ, thông tin ít ỏi, nhưng không thử đi tìm thì biết bao giờ mới lại đi. Huống hồ lần này có hai bà đi theo, bố quyết định phải đi!

Bắt đầu từ việc hỏi đường, bố tìm ra địa danh là Lập thành gần đó trên Google map nhưng bản đồ không có chỉ đường đi! (Search trên Google map: "Lap Thanh, Vu Ban, Nam dinh, Vietnam). Hỏi người dân địa phương, người biết, người không, thông tin rất mơ hồ nhưng nói chung cùng chỉ về một hướng. Không biết xa gần, thế là cứ vừa đi vừa hỏi đường. Chỉ vài người già nói là biết nhưng không thể chỉ cụ thể đường đi mà chỉ biết chung chung đi về hướng đó, đến đó rồi hỏi; còn người trẻ thì chẳng ai biết làng Man ở đâu cả!

Trời tối dần, đường thì không biết xa hay gần: có gì trắc trở không? mà không biết là có tìm ra đúng chỗ không hay là bị lạc lối? rồi thì nếu đến nơi thì làm gì vì có biết ai ở đó đâu? không biết có còn ai là họ hàng không hay nếu có thì làm thế nào mà tìm ra? 

Thật là căng thẳng! nhiều lúc bố muốn bỏ cuộc quay lại vì đích tìm kiếm thật mơ hồ mà cũng không có nhiều quyết tâm lắm. Lẽ thường mình hay mất tự tin khi đối phó với những gì mới lạ hoặc chưa biết, nên hay ngại tìm tòi khám phá. Thôi thì đã đến đây thì cứ thử đã, nếu không được sau này mình cũng không nuối tiếc vì đã cố gắng hết sức rồi.

Thế mà kết quả thực là ngoài sự mong đợi, tốt đẹp không ngờ!! Tổ tiên phù hộ đã đưa bố đến đúng nơi, đúng chỗ, đúng người. 

Bố sẽ tường thuật sau, bây giờ bố phải ghi lại đường đi ở đây cho khỏi quên hoặc giả là sau này Su, Nu có muốn về thăm quê cha đất tổ cũng biết đường mà về dù là không có bố!

Từ làng Phú thứ đi theo đường chính trở ra quốc lộ 10, băng qua đường sắt bắc nam là ngã tư giao với quốc lộ. Băng qua ngã tư là tỉnh lộ 56 dẫn đến một địa danh nổi tiếng của Nam Định là Phủ giầy. Từ ngã tư đi chừng 3km thì gặp TL 486, rẽ phải về hướng Nam Định chừng hơn 1km thì đến thị trấn Dậu, nơi có chợ Viềng. 

Ở đây có một ngã tư mình tiếp tục rẽ trái (nếu không chắc thì hỏi để rẽ đúng ngã tư), đi khoảng chừng 2-3km thì thấy ở bên phải có tháp nhà thờ cổ, đó là nhà thờ làng Man. 

Tuy nhiên từ ngoài đường chính còn phải tìm đường rẽ phải đi vào, qua một nơi gọi là chợ Vàng, tiếp đến gặp con đường nhỏ song song với một ngòi nước thì rẽ phải vào đi thêm quãng chừng 300m thì đến cổng nhà thờ. Nếu đi tiếp thì vào làng, rẽ phải chừng 100m là đến sân nhà thờ.

Đứng từ đường vào làng nhìn vào nhà thờ. Từ đây đến cổng nhà thờ chừng 100m. Vì trời đã sụp tối thành ra bố không chụp được hình từng chặng từ ngoài quốc lộ vào đến đây. Con đường vào ngập đầy rơm rạ.

Sân nhà thờ với tượng Đức Mẹ đàng trước giống ở Phú thứ. Nhà thờ mới xây lại năm 2001 và lớn hơn nhà thờ Phú thứ nhiều. Tuy nhiên ở phía trước không có ao như nhà thờ Phú thứ.

Con đã về với quê cha đất tổ, ông bà tổ tiên đây. 

 Cả cô Ba nữa

Khi cả đoàn vào đến nơi thì có vài người từ trong ra hỏi "các ông bà ở đâu đến và mời vào nhà xứ uống nước". 

Bố gặp một ông cụ mặc áo công nhân, vẻ hiền lành, lam lũ dắt xe đạp như đi làm về; ông có vẻ là chức việc ở nhà thờ, lịch sự mời mọi người vào nhà xứ. Bà Nội hỏi: "Ở đây, Ông có biết ông Đội Thân không?" - "Vâng, ông Đội Thân là bác tôi! Tôi là con ông Hóa, em ruột ông Đội Thân đây!" "Chúa ơi, vậy ông đây là chú của cháu đây mà!" 

- Bố có ngờ đâu, ở đây, ngay giây phút đầu tiên bố đã gặp ông chú của mình; mà chỉ trước đó ít phút cả hai đều không hề biết về sự tồn tại của nhau trên đời này. Ông tên là ông Thu, là anh em chú bác với ông Nội. Ở làng này ông chỉ còn một người em gái là cô Đông.

Mọi người kéo vào nhà xứ hàn huyên; vui quá. Ông Thu cũng là ban trị sự nhà thờ đang lãnh trách nhiệm xây dựng kiến thiết nhà xứ nên cả ngày ở đây làm việc, giờ tối đang chuẩn bị ra về. Trùng hợp thế, giá chỉ chậm vài phút thì chẳng gặp ông và bố cũng mất dịp để bấu víu quê mình.  

Chụp ảnh sum họp gia đình trong nhà xứ. Hình hàng dưới bên phải, thứ hai từ trái qua là hình cha Cương, cũng là họ hàng của bố. 

Trước khi ra về, đoàn ghé nhà thờ chào Chúa. Trời đã tối mịt và nhà thờ sẽ đọc kinh tối lúc 7g15. Giống Phú thứ, ở đây chỉ có một lễ chiều thứ bảy. Ông mặc áo trắng trong hình là một Thầy ở xứ.

Ông Thu mời về thăm nhà. Nhà ông ngay trên đường từ ngoài vào nhà thờ, nhìn ra trước cửa là ngòi nước. Nhà khá khang trang, sạch đẹp so với nông thôn miền bắc. Thật là một ngày trọn vẹn, đầy biến cố và cảm xúc. Hai bà về thăm quê sau hơn 57 năm. Bố thì lần đầu về thăm quê cha đất tổ. Mọi chuyện hanh thông tốt đẹp, nhờ ơn trên ban xuống cho gia đình mình.